قرارداد هوشمند قوانین و جرایم مربوط به یک توافق خاص را تعریف میکند. درست به همان شکلی که قراردادهای سنتی این کار را انجام می دهند. با این حال، تفاوت اصلی اینجاست که قراردادهای هوشمند به صورت خودکار این مقررات را اجرا میکنند. این قراردادها به گونه ای کدگذاری شده اند که با تحقق یک سری معیارهای خاص، منفصل می شوند.
1-مطالبه گارانتی
معمولا تسویه مطالبات گارانتی برای مطالبهگران هزینهبر، زمانبر و دشوار است. امکان پیادهسازی قراردادهای هوشمندی که از بلاک چین استفاده میکنند وجود دارد. که این امر یقینا این فرایند را آسانتر میکند.
در گذشته وقتی مطالبهای صورت میگرفت، همه بررسیها توسط انسان انجام میشد. که این کار هم زمانبر است و هم امکان خطاهای انسانی در آن وجود دارد. اما با استفاده از بلاک چین شرایط این چنین نخواهد بود. چرا که بلاک چین میتواند به صورت خودکار رعایت همۀ معیارها را بررسی کند. پس از انجام کلیه تعهدات، پرداخت به صورت خودکار انجام میشود. تمام این کارها با حداقل دخالت انسانی قابل تحقق است.
یکی از راهحلهای ارائه شده توسط شرکت Deloitte، درج کد QR در یک رسید است. کد QR بدین صورت تنظیم شده است که تمام اطلاعات مربوط به فروش را در بر بگیرد: مورد، شماره سریال، تاریخ خرید و غیره. کد QR همچنین شامل دستورالعملهایی مبنی بر پیدا کردن بات گارانتی (warranty bot) بر روی پیامرسان فیسبوک میباشد. کاربر میتواند تصویر رسید را برای بات ارسال کند، سپس موتورِ بات کد QR را خوانده و تمام اطلاعات پرداخت را روی بلاک چین ذخیره میکند.
2-مشتقات
مشتقات در بازار سهام استفاده میشوند و مربوط به ارزش داراییها هستند. قراردادهای هوشمند در معاملات سهام میتوانند از طریق سادهسازی، خودکارسازی و کاهش هزینههای معاملاتِ مشتقات در صنعت، رویه فعلی را متحول سازند. تسویه و پرداخت میتواند به جای اینکه مثل الآن سه روز طول بکشد، فقط در چند ثانیه انجام شود. با استفاده از قراردادهای هوشمند، معاملات همتابههمتا تبدیل به یک عمل متداول شده و منجر به تحولی کامل در معاملات سهام میشود. شرکت بارکلیز (Barclays) و چند شرکت دیگر راهی را برای معاملۀ مشتقات با استفاده از قراردادهای هوشمند امتحان کردهاند، اما به این نتیجه رسیدند که این فناوری عملی نخواهد شد مگر اینکه بانکها برای اجرایی شدن آن همکاری کنند.
3-مطالبات بیمه
با قرارداد هوشمند، میتوان مجموعه خاصی از معیارها را برای شرایط مخصوص مرتبط با بیمه در نظر گرفت. از لحاظ تئوری، با پیادهسازی فناوری بلاک چین، میتوانید مطالبۀ بیمه خود را به صورت آنلاین ارائه دهید و پرداخت خودکار را به صورت آنی دریافت کنید. البته با این شرط که مطالبۀ شما تمام شرایط را داشته باشد. غول بیمۀ فرانسه، یعنی شرکت AXA اولین گروه بزرگ بیمهای است که خدمات خود را با استفاده از فناوری بلاک چین ارائه میدهد. آنها به تازگی محصول جدید بیمۀ تاخیر پرواز خود را معرفی کردهاند که برای ذخیره و پردازش پرداختها از قرارداد هوشمند استفاده خواهد کرد. دیگر شرکتهای بیمه نیز حتما از این کار پیروی خواهند کرد.
4-احراز هویت
در حال حاضر زمان و تلاش بسیار زیادی برای احراز هویت صرف میشود. با استفاده از عدم تمرکز بلاک چین، احراز هویت آنلاین به مراتب سریعتر خواهد بود. با استفاده از قرارداد هوشمند بلاک چین، اطلاعات هویتی آنلاین در یک مکان مرکزی از بین خواهند رفت. هکرهای رایانه ای دیگر نقاط مرکزیِ آسیبپذیری برای حمله نخواهند داشت. ذخیرۀ دادهها هنگامی که توسط بلاک چین پشتیبانی شوند، غیرقابل دستکاری و فساد ناپذیر خواهند بود. در سراسر جهان، بلاک چین باعث پیشرفتهای بزرگی در زمینه احراز هویت میشود.
شهر زوگ در کشور سوئیس، از برنامۀ غیرمتمرکزی تحت عنوان DAPP برای احراز هویت الکترونیکی شهروندان خود استفاده میکند. یکی دیگر از سازندگانِ DAPP برای احراز هویت، سرویس Oraclize در استونی است. این سرویس یک DAPP را برای حل مشکل KYC (مشتری خودت را بشناس) به بازار عرضه میکند. این موضوع از اهمیت بالایی در احراز هویت برخوردار است. سازمان Thomson Reuters در حال ساخت یک DAPP دیگر برای احراز هویت است که از اتریوم استفاده میکند.
5- اینترنت اشیاء (IoT)
اینترنت اشیاء شبکهای است متشکل از دستگاههای فیزیکی، وسایل نقلیه و مواردی که در آنها نرمافزارها، محرکها، و سنسورهایی وجود دارند که به اینترنت متصل هستند. تمام این قابلیتها این امکان را به این اشیاء میدهد که اطلاعات را جمع آوری و مبادله کنند. بلاک چین و سیستم قرارداد هوشمندش برای این کار ایده آل هستند.
پیش بینی شده است که در آینده پروژههای قرارداد هوشمند برای دستگاهها بسیار متداول شوند. برترین شرکت تحقیقاتی فناوری اطلاعات، گارتر (Gartner) پیش بینی کرده است که تا سال 2020 حداقل 20 بیلیون دستگاه متصل وجود خواهد داشت. این دستگاهها از قرارداد هوشمند اتریوم استفاده میکنند. از این قبیل میتوان به Ethereum lightbulb یا Ethereum BlockCharge اشاره کرد که شامل شارژ وسایل نقلیه الکترونیکی است، و در نهایت CryptoSeal که یک مهر ضد قابل دستکاری است که برای ایمنی داروها به کار میرود.
بلاک چین نقش بسیار مهمی در گسترش IOT ایفا میکند. در عین حال راههای مقابله با هکرها را نیز فراهم میآورد. از آنجایی بلاک چین که برای کنترل غیرمتمرکز ساخته شده است، طرح امنیتی مبتنی بر آن باید به اندازۀ کافی قابل ارتقا باشد تا رشد سریع IOT را پوشش دهد. علاوه بر آن، محافظت قویِ بلاک چین در مقابل دستکاری دادهها، با بازپخش اطلاعات گمراه کننده، به جلوگیری از اختلال در دستگاههای منازل، کارخانهها و یا سیستمهای حمل و نقل کمک میکند.
6- بایگانی و ذخیره فایل
گوگل درایو، دراپ باکس و … بایگانی الکترونیکی اسناد را با استفاده از روشهای متمرکز بسیار توسعه دادهاند. سایتهای متمرکز همیشه برای هکرها وسوسه برانگیز هستند. بلاک چین و قرارداد هوشمندش راه قابل ملاحظهای برای کاهش این تهدید ارائه میدهند.
پروژههای بلاک چینِ زیادی وجود دارند که قصد انجام چنین کاری دارند. با این حال، به خاطر داشته باشید که داخل خود بلاک چین فضای ذخیرهسازی کافی وجود ندارد اما راهحلهای غیرمتمرکز دیگری برای ذخیره ابری وجود دارند. مثل Storj، Sia، Ethereum Swarm و … . از دیدگاه کاربران، آنها مثل دیگر فضاهای ذخیرهسازی ابری کار میکنند. اما تفاوت در این است که دادهها به جای اینکه در یک مرکز داده ذخیره شوند، در رایانههای مختلف کاربران ناشناس ذخیره میشود.
7- حفاظت از مالکیت معنوی
بایگانی ارائه شده توسط بلاک چین، امکان حفاظت هر چه بیشتر از مالکیت معنوی را نسبت به گذشته فراهم میآورد. در حال حاضر برنامه ای به نام Ascribe که از بلاک چین استفاده میکند این امکان را مهیا میکند.
8- جرم
قانون شکنان باید اموالی را که با جنایات خود به دست آوردهاند مخفی نگه دارند. در حال حاضر این کار با استفاده از اکانتهای جعلی بانکی، شرکتهای شرطبندی و برون مرزی و دیگر حیلهها در حال انجام است. نگرانیهای زیادی در مورد شفافیت تراکنشهای رمزارزی وجود دارد. اما همۀ عناصر نظارتی لازم همچون شناسایی طرفین و اطلاعات، گزارش تراکنشها و حتی اجرای آن میتواند در شبکۀ رمزارزی ذخیره شود.
هر چه این فناوری توجه بیشتری را به خود جلب میکند، بلاک چین و قرارداد هوشمندش این پتانسیل را دارند که بیشترِ شیوههای پولشویی را ناکارآمد و قابل ردیابی کنند.
9- رسانه های جمعی
در حال حاضر، سازمانهای رسانههای جمعی قادرند آزادانه از اطلاعات شخصی کاربران خود استفاده کنند. این کار به آنها کمک میکند میلیاردها دلار درآمد کسب کنند. با استفاده از قرارداد هوشمند بلاک چین، کاربران رسانههای جمعی میتوانند در صورت تمایلشان، اطلاعات شخصی خود را بفروشند. مؤسسۀ فناوری ماساچوست، مشهور به MIT در حال بررسی چنین ایدهای است. هدف از پروژه های OPENPDS/SA این است که صاحب اطلاعات را قادر سازد با استفاده از فناوری بلاک چین، میزان حفظ حریم خصوصی را تنظیم کنند.
10- استفاده از قرارداد هوشمند در انتخابات و رای گیری ها
انتخابات و رایگیریها میتوانند با استفاده از قرارداد هوشمند به نحو زیادی رشد کنند. در حال حاضر برنامههای زیادی نظیر Blockchain Voting، Machine، Follow My Vote و TIVI در این زمینه وجود دارند. همۀ آنها این امید را میدهند که با مهیا کردن شفافیت کامل و ناشناس نگه داشتن آراء، تقلب و کلاهبرداری را از بین ببرند. با این حال، هنوز راه درازی در پیش است تا رای گیری ِغیرمتمرکز به صورت گسترده اجرا شود.
محدودیت ها و آسیب پذیری بلاکچین
هر شبکۀ بلاک چین تا حد زیادی به کاربران فعالِ درون خود وابسته است. یک شبکۀ قدرتمند، برای اجرای تمام ظرفیتهایش، باید با رشتۀ گسترده و توزیع شدهای از نودها همراه باشد.
علاوه بر آن، هیچ شبکۀ بلاک چینی وجود ندارد که بتواند به اندازۀ صادرکنندگان بزرگ کارتهایی چون ویزا یا مسترکارت، حجم بالای تراکنشها را تحمل کند. از سال 2017 تا کنون، بلاک چین هنوز راه بسیار طولانی در پیش دارد تا بتواند جایگزین غولهای بزرگ اقتصادی جهان شود.
در پایان، همیشه این امکان نظری مبنی بر ضبط کردن و تسخیر تمام شبکههای بلاک چین در مقیاس بزرگ وجود دارد. اگر هر سازمانی طوری برنامهریزی کند که کنترل غالب نودهای شبکه را در دست بگیرد، دیگر به معنای واقعی کلمه غیرمتمرکز نخواهد بود.
اوضاع سرمایه گذاری بلاک چین
از آنجایی که قیمت بیت کوین برای دومین بار در سال 2017 رکورد 5.000 دلار را زد، احتمالا در حال حاضر هیچ سرمایهگذاری هیجانانگیزتر از رمزارزها و فناوری بلاک چین نباشد. آگاهی عموم مردم و مقامات حاکم دربارۀ مزیتهای آن در حال افزایش است و اکثر نگرانیهای پیرامون آن تکذیب میشوند. شرکتهای زیادی در حال حاضر در این فناوری سرمایهگذاری کردهاند. ناگفته پیدا است که غول فناوری جهان، IBM در حال بررسی سرمایهگذاری بر روی پروژه «زمان و انرژی کارکنان» در این حیطه است.
بسیاری از شرکتها، در پیِ دستیابی به وفاداری [از جانب مشتریان] و اضافه کردن منبع درآمد جدید، کارتهای اعتباری را پیشنهاد میدهند. به تازگی شرکت سامسونگ به منظور تجویز کارتهای اعتباری برای انجام معاملات امن با استفاده از فناوری بلاک چین، با شرکت Blocko همکاری کرده است. سامسونگ به دنبال این است که یک کسبوکار جدید با استفاه از هویت دیجیتال، پول دیجیتال و پرداخت دیجیتال ایجاد کند.
با توجه به یک گزارش، از اکتبر 2017، 42 سرمایهگذاری سهام انجام شده که مبلغ آن فقط در سال 2017 مجموعا 327 میلیون دلار است. فعالترین سرمایهگذار یک شرکت خدماتی ژاپنی به نام SBI Holding است که در هشت شرکت بلاک چین سرمایهگذاری کرده است. یک نیروگاه دیجیتالی گوگل دومین سرمایه گذار بزرگ است که در شرکت والت بیتکوین، بلاک چین و ریپل دارای سهام است. این شرکت بر روی سیستم انتقال پولهای مبتنی بر بلاک چین فعالیت میکند.
مزیت های بلاک چین
پس از اینکه پیامدهای استفاده از نوآوری بلاکچین به عنوان یک اختراع آشکار شدند، شور و اشتیاق خاصی نسبت به این فناوری ایجاد شد. شاید دلیل این امر این باشد که خیلی راحت میتوان موارد کاربردی سطح بالای این فناوری را تصور کرد. اما این فناوری با دقت بررسی شده است. در چند سال گذشته میلیونها دلار صرف تحقیق در مورد فناوری بلاکچین شده است و آزمایشات متعددی انجام شدهاند تا مشخص شود که آیا فناوری بلاکچین مناسب سناریوهای مختلف است و مزیت بلاک چین نیز به اثبات رسیده است.
فناوری بلاکچین ابزارهای جدیدی در خصوص احراز هویت به دنیای دیجیتالی معرفی کرده است که این فرآیندها مورد نیاز بسیاری از مدیریتهای متمرکز هستند. این فناوری امکان ایجاد روابط دیجیتالی جدید را فراهم خواهد کرد.
انقلاب بلاکچین با هدف رسمیسازی و ایمنسازی روابط دیجیتالی جدید توانسته پایه و ستون یک لایۀ اینترنتی را برای معاملات و تعاملات ارزشمندی بسازد (که اصطلاحاً اینترنت ارزش نامیده میشود و در مقابل اینترنت اطلاعاتی قرار دارد که از سرور-کلاینت، اکانتها و پایگاههای دادۀ مستر کپی استفاده میکند و بیش از 20 سال است که در حال استفاده از آنها هستیم).